Janusz Korczak, właściwie Henryk Goldszmit, urodził się 22 lipca 1878 lub 1879 roku w Warszawie, zmarł w sierpniu 1942 roku w Treblince ze swoimi podopiecznymi. Pochodził z rodziny żydowskiej, związanej z oświęcimskim Ruchem Haskali. Należał do kręgu postępowej inteligencji warszawskiej przełomu XIX i XX wieku. Jego dziadek był lekarzem, a ojciec, Józef, adwokatem. Był prozaikiem, publicystą, pedagogiem, działaczem społecznym. Współpracował m.in. z „Głosem”, „Przeglądem Społecznym”, „Czytelnią dla wszystkich”, „Słońcem”, „Szkołą Specjalną”. Pisał powieści oraz opowiadania dla dzieci i młodzieży. W 1989 roku przyjął pseudonim literacki – Janusz Korczak.
Po ukończeniu studiów medycznych na Uniwersytecie Warszawskim, które uzupełnił w Berlinie i Paryżu, w 1903, pracował jako lekarz w szpitalu dziecięcym w Warszawie. Studiował również pedagogikę. Był współtwórcą i kierownikiem (wraz z S. Wilczyńską) Domu Sierot dla dzieci żydowskich (1912-1942) i sierocińca dla dzieci polskich Nasz Dom prowadzonego przez Marię Falską (1919-1936). Był wykładowcą w Wolnej Wszechnicy Polskiej i Instytucie Pedagogiki Specjalnej oraz kuratorem w sądzie dla nieletnich.
W latach 1935-1936 wygłaszał (pod pseudonimem Stary Doktor) pogadanki radiowe dla dzieci i dorosłych. Wypracowany przez Korczaka system pracy wychowawczej w sierocińcu był oparty na pobudzaniu dzieci do samodzielności, wyrabianiu poczucia odpowiedzialności za czyny, stwarzaniu warunków do osiągania pełni odpowiedzialności moralnej. Korczak odgrywał w tym systemie zasadniczą rolę. To on dał możliwość stworzenia wychowankom samorządu dziecięcego oraz redagowania od 1939 roku małego pisemka „Mały Przegląd”. W Domu Sierot i Naszym Domu sam przekazywał dzieciom wiedzę. Żądał praw dziecka do szacunku, zrozumienia i miłości. Często nawet rzucał się na niemieckich żołnierzy bijących małe dzieci.
Twórczość Korczaka jest silnie związana z jego działalnością i koncepcjami pedagogicznymi. Ogłosił wiele prac z zakresu pedagogiki, m.in.: „Jak Kochać dziecko” (1920), „Prawo dziecka do szacunku” (1929), „Momenty wychowawcze” (1919), „Prawidła życia” (1930), „Pedagogika żartobliwa” (1939). Debiutował utworem scenicznym „Którędy ?” (w 1898 został wyróżniony na konkursie Kuriera Warszawskiego), następnie wydał m.in. naturalistyczne powieści społeczne: „Dzieci ulicy” (1901), „Dziecko salonu” (1906), psychologiczny utwór napisany w formie pamiętnika „Spowiedź motyla” (1914), powieść obyczajowo psychologiczną „Kiedy znów będę mały” (1925), satyrę obyczajową „Koszałki opałki” (1905), prozę poetycką „Sam na sam z Bogiem” (1922).
Spośród utworów kierowanych do dzieci popularność zdobyły opowiadania z życia kolonijnego „Mośki, Joski i Srule” (1910) oraz „Józki, Jaśki i Franki” (1911). Największe walory prezentują powieści fantastyczne: „Król Maciuś Pierwszy” (1922, ekranizacja 1958), „Król Maciuś na wyspie bezludnej” (1923), „Kajtuś czarodziej” (1934), a także powieść obyczajowa „Bankructwo Małego Dżeka” (1924). Korczak w swych książkach zastanawia się nad psychiką dziecka, ukazuje dziecięcy świat przeżyć i marzeń, a także problemy władzy. Rozważa złożone zagadnienia moralne, łączy prostotę przekazu i barwność fabuły, humor i liryzm z głęboką i gorzką zadumą nad współczesnym światem. Bohaterowie jego utworów są dziećmi niespokojnymi, przeżywającymi głębokie konflikty wewnętrzne. Tragizm losu bohaterów splata się z humanistyczną wiarą w człowieka i najbardziej trwałe wartości moralne. Korczak jest też autorem dramatu „Senat szaleńców” (wystawionego w 1931) oraz „Pamiętnika”, pisanego w 1942 w getcie żydowskim (wydanego w 1958).
Zginął w hitlerowskim obozie zagłady, mając możliwość przeżycia, dobrowolnie towarzysząc swym wychowankom z Domu Sierot zmuszonym do opuszczenia warszawskiego getta.
